آموزش برنامه‌نویسی اسکرچ از صفر

 آموزش برنامه‌نویسی برای کودکان با زبان اسکرچ

دوره اسکرچ (Scratch) یک دوره آموزشی است که به آموزش برنامه‌نویسی پایه به کودکان و نوجوانان (معمولاً در رده سنی 7 تا 16 سال) با استفاده از محیط گرافیکی و تعاملی Scratch می‌پردازد. در این محیط، کاربران می‌توانند بدون نیاز به نوشتن کدهای متنی، با استفاده از بلوک‌های رنگی و قابل‌جابه‌جایی، برنامه‌سازی کنند. این دوره‌ها به صورت حضوری یا آنلاین در مراکز آموزشی، مدارس و پلتفرم‌های آموزشی ارائه می‌شوند.

سرفصل‌های دوره اسکرچ

 بخش 1: آشنایی اولیه

1. معرفی نرم‌افزار Scratch و نحوه دسترسی (وب‌سایت و نسخه آفلاین)

2. شناخت اجزای محیط اسکرچ:

   • صحنه (Stage)

   • شخصیت‌ها (Sprites)

   • بلوک‌های دستوری

   • ناحیه کدنویسی

3. ساخت اولین پروژه ساده (حرکت دادن گربه)

 بخش 2: کار با حرکت‌ها و صداها

4. آشنایی با بلوک‌های حرکت (Move, Turn, Go to)

5. صداگذاری برای شخصیت‌ها (Play Sound, Start Sound)

6. تغییر صحنه‌ها و پس‌زمینه‌ها (Backdrops)

7. ساخت انیمیشن ساده با تغییر حالات (Costumes)

 بخش 3: کنترل و منطق برنامه

8. استفاده از رویدادها (When Clicked, When Key Pressed)

9. دستورات کنترلی: تکرار (Repeat, Forever) و شرط‌ها (If, If Else)

10. ایجاد تعامل با کاربر (پرسیدن سؤال، گرفتن ورودی از صفحه‌کلید)

 بخش 4: متغیرها و داده‌ها

11. تعریف متغیرها (Variables) برای امتیاز، زمان و شرایط مختلف

12. ساخت لیست‌ها (Lists) برای نگهداری داده‌ها

13. کنترل پیشرفت بازی با استفاده از متغیرها

 بخش 5: طراحی بازی‌ها

14. طراحی بازی ساده مانند توپ و راکت (Pong)

15. ساخت بازی جمع‌آوری سکه یا امتیاز

16. بازی‌های مرحله‌ای و چند صفحه‌ای

17. نمایش امتیاز، پیام برنده شدن یا باختن

 بخش 6: پروژه‌های خلاقانه

18. ساخت انیمیشن داستانی (با گفت‌وگو و صداگذاری)

19. پروژه آموزشی (مثل ماشین‌حساب یا جدول ضرب)

20. ساخت یک بازی کامل به عنوان پروژه پایانی

 بخش 7: آشنایی با مفاهیم پیشرفته (اختیاری)

21. استفاده از بلوک‌های تعریف‌شده توسط کاربر (My Blocks)

22. مفاهیم پایه برنامه‌نویسی شی‌گرا در اسکرچ

23. معرفی جامعه آنلاین اسکرچ و به اشتراک‌گذاری پروژه‌ها

 پیش‌نیازهای دوره اسکرچ

• آشنایی ابتدایی با کار با کامپیوتر (مثل کلیک کردن، تایپ ساده و استفاده از ماوس)

• توانایی خواندن و درک دستورات ساده فارسی یا انگلیسی

• توانایی تفکر منطقی و دنبال کردن مراحل گام‌به‌گام

• علاقه‌مندی به بازی، داستان‌سازی یا ساخت انیمیشن

• مناسب برای سنین: ۷ سال به بالا (کودکان، نوجوانان، و حتی بزرگسالان بدون تجربه برنامه‌نویسی)

•  

 مزایای دوره آموزش اسکرچ

 ۱. تقویت تفکر منطقی و حل مسئله

• یادگیری اینکه چطور یک مسئله را مرحله به مرحله حل کنند

• تمرین با الگوهای منطقی (اگر... آنگاه، تکرار و غیره)

• رشد قدرت تحلیل و برنامه‌ریزی ذهنی

 ۲. رشد خلاقیت و تخیل

• امکان ساخت بازی، داستان، انیمیشن و موسیقی توسط خود دانش‌آموز

• تلفیق هنر، صدا و برنامه‌نویسی در یک پروژه خلاقانه

• ایجاد اعتمادبه‌نفس در تولید ایده‌های نو

 ۳. تقویت کار گروهی و مهارت‌های ارتباطی

• تشویق به اشتراک‌گذاری پروژه‌ها در پلتفرم آنلاین Scratch

• یادگیری کار گروهی از طریق پروژه‌های مشترک

• افزایش توانایی ارائه و توضیح پروژه‌ها

 ۴. یادگیری مفاهیم پایه برنامه‌نویسی بدون نیاز به کدنویسی متنی

• استفاده از بلوک‌های رنگی به جای کدهای پیچیده

• یادگیری مفاهیم مانند متغیر، شرط، حلقه و تابع به روشی بصری و ساده

• پایه‌سازی ذهنی برای ورود به زبان‌های برنامه‌نویسی واقعی مانند Python یا JavaScript

 ۵. افزایش اعتماد به نفس و حس موفقیت

• ساخت پروژه‌های واقعی و قابل ارائه توسط خود فرد

• دیدن نتیجه کار به صورت بصری و سریع

• تقویت حس "من می‌توانم" در کودکان

 ۶. آشنایی با دنیای فناوری و آینده شغلی

• آشنایی اولیه با مسیرهای شغلی مرتبط با کامپیوتر، نرم‌افزار و طراحی بازی

• الهام‌گیری برای ادامه مسیر در رشته‌های STEM (علم، تکنولوژی، مهندسی، ریاضی)

 ۷. یادگیری با ابزار رایگان و منبع باز

• Scratch کاملاً رایگان است و نیاز به خرید نرم‌افزار ندارد

• دسترسی آسان از هر جایی با اینترنت یا نسخه آفلاین

•  

 این دوره مناسب چه کسانی است؟

 ۱. کودکان و نوجوانان (۷ تا ۱۶ سال)

• بهترین گروه هدف برای یادگیری برنامه‌نویسی به روش بصری و سرگرم‌کننده

• مناسب برای دانش‌آموزان ابتدایی، راهنمایی و متوسطه اول

• ابزار بسیار خوب برای پرورش خلاقیت و تفکر منطقی از سن پایین

۲. والدینی که می‌خواهند فرزندشان وارد دنیای برنامه‌نویسی شود

• والدینی که به دنبال آموزش مفید و سرگرم‌کننده برای فرزندانشان هستند

• مناسب برای پر کردن اوقات فراغت بچه‌ها با فعالیت‌های سازنده

 ۳. معلمان، مربیان و فعالان آموزش کودکان

• مناسب برای مربیان رباتیک، کلاس‌های فوق‌برنامه یا مدارس هوشمند

• ابزاری قوی برای آموزش مفاهیم STEM به زبان کودکانه

• قابل استفاده در طرح‌های آموزش گروهی یا پروژه محور

 ۴. افراد بزرگسال مبتدی (بدون پیش‌زمینه برنامه‌نویسی)

• افرادی که دوست دارند از صفر و بدون پیچیدگی وارد دنیای کدنویسی شوند

• والدینی که می‌خواهند همراه فرزندشان یاد بگیرند

• مناسب برای معلمان مدارس ابتدایی و پیش‌دبستانی برای آموزش مفاهیم پایه کدنویسی

 ۵. کودکان با سبک یادگیری دیداری و تعاملی

• بچه‌هایی که با تصاویر، صدا و تعامل بهتر یاد می‌گیرند

• مناسب برای دانش‌آموزانی که با روش‌های سنتی سخت ارتباط برقرار می‌کنند

•  

 این دوره برای چه کسانی مناسب نیست؟

• کسانی که به دنبال آموزش برنامه‌نویسی حرفه‌ای و متنی مانند Python یا Java هستند (البته اسکرچ می‌تواند پیش‌زمینه‌ای عالی برای این مسیر باشد)

• افراد بزرگسالی که فقط به دنبال آموزش‌های شغلی یا تخصصی پیشرفته هستند

•  

 سوالات متداول درباره دوره آموزش اسکرچ (Scratch)

 1. اسکرچ چیست؟

پاسخ:
اسکرچ یک زبان برنامه‌نویسی بصری و محیط آموزشی است که به کودکان و مبتدیان امکان می‌دهد بدون نیاز به نوشتن کد، با استفاده از بلوک‌های گرافیکی برنامه بنویسند، بازی بسازند و داستان‌های تعاملی خلق کنند.

 2. آیا کودک من نیاز به دانش قبلی برنامه‌نویسی دارد؟

پاسخ:
خیر. این دوره برای افراد کاملاً مبتدی طراحی شده است و هیچ پیش‌نیازی از نظر دانش فنی یا برنامه‌نویسی ندارد.

 3. از چه سنی می‌توان در این دوره شرکت کرد؟

پاسخ:
این دوره برای کودکان ۷ سال به بالا مناسب است. البته ممکن است برخی بچه‌های ۶ ساله با کمک مربی یا والدین نیز بتوانند از دوره استفاده کنند.

 4. آیا این دوره فقط مخصوص کودکان است؟

پاسخ:
خیر. بزرگسالانی که به دنبال یادگیری مقدمات برنامه‌نویسی هستند یا مربی‌هایی که می‌خواهند به کودکان آموزش دهند نیز می‌توانند از این دوره بهره ببرند.

 5. آیا برای شرکت در دوره نیاز به نصب نرم‌افزار خاصی هست؟

پاسخ:
نه الزامی نیست. می‌توانید از نسخه آنلاین اسکرچ در https://scratch.mit.edu استفاده کنید. اما اگر اینترنت ندارید، نسخه آفلاین (Scratch Desktop) قابل نصب است.

 6. دوره حضوری است یا آنلاین؟

پاسخ:
بسته به موسسه یا برگزارکننده، دوره ممکن است به صورت حضوری، آنلاین زنده، یا آموزش ویدئویی غیرحضوری برگزار شود. جزئیات دقیق باید از برگزارکننده پرسیده شود.

 7. فرزند من علاقه‌ای به برنامه‌نویسی ندارد. آیا این دوره برای او مناسب است؟

پاسخ:
بله. اسکرچ بیشتر شبیه بازی‌سازی و داستان‌گویی است تا برنامه‌نویسی خشک و رسمی. حتی کودکانی که به هنر، داستان‌نویسی یا بازی علاقه دارند، معمولاً از این دوره لذت می‌برند.

8. خروجی نهایی دوره چیست؟

پاسخ:
در پایان دوره، هر هنرجو معمولاً می‌تواند:

• یک بازی ساده بسازد

• یک انیمیشن یا داستان تصویری تولید کند

• مفاهیم پایه برنامه‌نویسی را درک کرده و به تنهایی پروژه طراحی کند

 9. آیا مدرک هم ارائه می‌شود؟

پاسخ:
در بیشتر دوره‌های رسمی، گواهی پایان دوره به شرکت‌کنندگان داده می‌شود. (باید از برگزارکننده مشخص سؤال شود)

 10. آیا اسکرچ فقط برای کامپیوتر است؟

پاسخ:
نسخه اصلی اسکرچ برای کامپیوتر طراحی شده است، ولی نسخه ساده‌تری به نام Scratch Jr برای تبلت (اندروید و iOS) وجود دارد که مناسب کودکان ۵ تا ۷ سال است.

مدرس دوره: آقای طائی

مدرس این دوره، آقای طائی، یکی از مربیان با‌تجربه و متخصص در حوزه آموزش برنامه‌نویسی به کودکان و نوجوانان است. ایشان با سابقه چندین سال تدریس در زمینه اسکرچ، رباتیک و مفاهیم پایه علوم کامپیوتر، توانسته‌اند با روش‌های آموزشی خلاقانه، مفاهیم پیچیده را به زبان ساده و قابل‌درک برای دانش‌آموزان تبدیل کنند. آقای طائی با رویکردی صمیمی و تعاملی، تلاش می‌کنند محیطی شاد، آموزشی و الهام‌بخش برای یادگیری برنامه‌نویسی فراهم کنند تا دانش‌آموزان نه تنها مهارت فنی یاد بگیرند، بلکه اعتماد به نفس و خلاقیتشان نیز تقویت شود.

ثبت‌نام سریع و راحت

جهت ثبت‌نام و رزرو جایگاه خود برای این دوره شگفت‌انگیز، می‌توانید از یکی از روش‌های زیر استفاده کنید:

• ثبت‌نام آنلاین: از طریق سایت یا دایرکت اینستاگرام

• تماس تلفنی: 041-37239822

• مکان: آموزشگاه کیمیاگران مراغه، میدان مالیات، مجتمع آپادانا، طبقه ۶